1. Saмvat 386 Chакgu Nаrаyaнa
1. The Changu
Pillar Inscription. The inscription is engraved on three of the four faces of the pillar.
Only the first 17 lines of each face are visible. The lower part of the pillar is deeply
sunk into the ground. The place where the pillar stands at present (to the left, facing
the entrance of the temple) is not the original one. A stump of the same stone and of the
same size, placed before the central gate of the temple, clearly shows that this was the
place where the pillar originally stood. In the course of time, probably because of an
earthquake, the pillar must have broken into two pieces; following this, the priests of
the temple sank it deeply into the ground, in the place where it still stands. The face of
the primitive base of the pillar looking towards the temple, shows the traces of a further
inscription (Gnoli). |
||
BLI I; Levi I (III, II, 2), Sans. Sandeщa I-6; Gn I; DV 2; and HJ 3; R 1; | ||
TEXT.
I.
1. saмvat 300 80 6 jyештhamаsе
щuklapakще pratipadi 1
2. [ro]hiни-nakшattra-yukte candramasi muhуrtte praщaste-ёbhijiti
3. [щrи]vats-акkita-dиpta-cаru-vipula-prodvрtta-vakшaхsthalaх
4. [щrи]vakшas-tana-padma-bаhu[ruciraх] samyak-pravрddh-otsavaх (|)
5. [trai]lokya-bhramayantra-varti-vi[vidha]-vyаsaкga-nityo ёvyayaх
6. [do]lаdrau nivasаг=jayatya-ni[mi]шair-abhyarccyamаno hariх (||1||)
7. [щrиma]c=cаru-[na]ya-pratаpa-vibha[vair-vyа]yаma-saмkшepa-kрt
8. [rаjа]bhуd-vршadeva ity-anu[pamaх sa]tyapratijг-odayaх (|)
9. [yo reje] saviteva dиptakira[нaiх] samyag=dhрtaiх svaiх sutaiх
10. [vi]dvadbhir-bbahurgavvitair-acapalaiх щу[rai]r-vvinиtаtmabhiх (||2||)
11. [ta]syаbhуt-tanayaх samрddha-[viшa]yaх saкkhyeшv-ajeyo-ёribhiх
12. [rаjа]-щaкkaradeva ity-anupa[mo]-dиptipradaх satyadhих (|)
13. [so] yaм vikrama-dаna-mаna-vibha[vai]r llabdhva yaщaх puшkalam
14. [sva]saмyamya rarakшa-gаm-abhimatair bbhрtyair mmрgendr-opamaх (||3||)
15. [ta]sy-аpy-uttama dharmma-karmma-yaщasaх [puttroёrttha]viddhаrmmikaх
16. [ka]rmmajгo vinayepsur-uttamagu[нaх щrиdha]rmmadevo nрpaх (|)
17. [dha]rmmeн-aiva kula-kram-аgata[m=apаn=nepala]rаjyaм mahat
18. [sphи]tиkрtya navair-nnрpa-rшi-caritaiх [saм]bhаvya ceto nрнаm (||4||)
19. [и]jesa[tpa]щubhiх surаn-anu[guнaiх] sampanna-mantra-rddhibhiх
20. [yajгaiх karmma]-viщuddha-deha-хрdayaщ=candradyutiх pаrtthivaх (|)
21. [pa]tnи tasya viщuddha-vaмщa-vibhavа щrи-rаjyavaty-uttamа
22. [prа]на[nаm=a]bhavat [priyа]-kula-[guнai]r llakшmиr=iv[-а]gryа hareх
(||5||)
23. [satkarmmаvi]ratair=yyaщo-ёмщubhir=idam vyаbhаsya kрtsnaг=jagat
24. yаti sma tridivаlayaм narapatаv=udyаna-yаtrаm iva (|)
25. pramlаnа jvara-vihvalа kulaja[nа dhyа]n-aikamandа tadа
26. devаhаra-vidhi-kriyа-sv-abhiratа tadviprayogаt-purа (||6||)
II.
1. devи rаjyavatи tu tasya
nрpater-bbhаryy-аbhidhаnа satи
2. щrиr-ev-аnugatа bhaviшyati tadа lokаntar-аsaкginи (|)
3. yasyаг-jаta ih-аnavadya-caritaх щrи-mаnadevo nрpaх
4. kаntyа щаrada-candramа iva jagat-prahlаdayan-sarvvadа (||7||)
5. pratyаgatya sagadgad-аkшaram-idan-dиrgghaм viniщvasya ca
6. premnа putram-uvаca sащruva-danа yаtaх pitа te divam (|)
7. hа putr-аstamite tav-аdya pitari prанair-vvрthа kim-mama
8. rаjyam-putraka kаray-аham anuyаmy-ady-aiva bharttur-ggatim (||8||)
9. kim-me bhoga-vidhаna-vistara-kрtair-ащаmayair-bbandhanaiх
10. mаyа-svapna-nibhe samаgama-vidhau bharttrа vinа jиvitum (|)
11. yаm-иty-evam-avasthitа khalu tadа dиnаtmanа sуnunа
12. pаdau bhaktivaщаn=nipидya щirasа vijгаpitа yatnataх (||9||)
13. kim-bhogair-mmama kiм hi jиvita-sukhais-tvad-viprayoge sati
14. prанаn-pуrvvam=ahaг=jahаmi paratas-tvam yаsyas-иto divam (|)
15. ity-evam-mukha-paкkaj-аntara-gatair-nnetrаmbu-miщrair-dрдham
16. vаk-pащair-vvihag-иva pащa-vaщagа baddhа tatas-tasthuши (||10||)
17. satputreнa sah-aurddhvadehika-vidhiм bharttuх prakрtyаtmanа (|)
18. щиla-tyаga-dam-opavаsa-niyamair-ekаnta-щuddh-ащayа (|)
19. [vi]prebhyoёpi ca sarvvadа pradadatи tatpuнya-vрddhyai dhanam
20. tasthau tadd-hрdayа satи-vrata-vidhau sаkшаd=iv-аrundhatи (||11||)
21. putroёpy=уrjjita sattva-vikrama-dhрtiх kшаntaх prajа=vatsalaх
22. karttа naiva vikatthanaх smita-kathaх pуrvvаbhibhаши sadа (|)
23. tejasvи na ca garvvito na ca parам lokajгatаn-n-ащritaх
24. dиnаnаtha-suhрt-priyа-tithi-janaх pratyartthinаm-mаna-nut (||12||)
III.
1. astrаpаstra-vidhаna-kauщala-guнaiх
prajгаta-satpauruшaх
2. щrиmac-cаrubhujaх pramрштa-kanaka-щlakшн-аvadаta-cchaviх (|)
3. pиnамso vikacаsit-otpala-dala-prasparddham-аnekшaнaх
4. sаkшаt-kаma iv-акgavаn-narapatiх kаntа-vilаs-otsavaх (||13||)
5. yуpaiщ-cаrubhir-ucchritair-vvasumatи pitrа mam-аlaкkрtа
6. kшаttreн-аji-makh-ащrayeнa vidhinа dиkш-ащritoёhaм sthitaх (|)
7. yаtrаm-pratyari-saкkшayаya tarasа gacchаmi pуrvvаn=diщam
8. ye c-аjга-vaщa-varttino mama nрpах saмsthаpayiшyаmi tаn (||14||)
9. ity-evaг-jananиm-apeta-kaluшам rаjа praнamyocivаn
10. n-аmbа-nрнya=mahan-tapobhir=amalaiх щaknomi yаtum=pituх (|)
11. kintv-аptena yathаvad=astravidhinа tatpаda=saмsevayа
12. yаsyаm-иti tatoёmbay-аtimudayа datt-аbhyanujгo nрpah (||15||)
13. prаyаt-pуrvvapathena tatra ca щaтhа ye pуrvvadeщащrayах
14. sаmantах praнipаta-bandhura-щiraх-prabhraштa-mauli-srajaх (|)
15. tаn=аjга-vaщa-varttino narapatiх saмsthаpya tasmаtpunaх
16. nirbhих siмha iv-аkul-otkaтa-saтaх paщcаd-bhuvaj-jagmivаn (||16||)
17. sаmantasya ca tatra duштacaritaм щrutvа щiraх kampayan
18. bаhuм hastikar-opamaм sa щanakaiх spрштv-аbravиd=garvvitam (|)
19. аhуto yadi naiti vikramavaщаdeшyaty-asau me vaщam
20. kiм vаkyair=bbahubhir=vрth-аtra gaditaiх saмkшepataх katthyate (||17||)
21. ady-aiva priya mаtul-oru-viшama-kшobh-аrннava-sparddhinиm
22. bhиmаvartta-taraкga-caгcala-jalаntvaг=gaндakиm-uttara (|)
23. saмnaddhair=vvara-vаji-kuгjara-щatair=anvemi tиrttvа nаdиm
24. tvatsenаmiti niщcayаn-narapatis=tиrннa-pratijгas=tadа (||18||)
25. jitvа mallapurиn-tatastu щanakair=abhyаjagаma svakam
26. deщam=prиtamanаs=tadа khalu dhanam prаdаd dvijebhyoёkшayam (|)
27. rаjги rаjyavatи ca sаdhumatinа proktа dрдham sуnu[nа]
28. bhaktyаmba tvam=api prasannahрdayа dаnam=prayaccha sva t[aх] (||19||)
On the base of pillar (IV)
1. - - [bhaтта]rakavarшabandha[na - - -
2. - - - - - bhaттаraka-pуjаyai - - -
3. - khakampriк-grаma-[pradeщe] mаni 50 4
4. - 20 domnаn mаni 20